مدارک لازم برای اظهار کالا در گمرک:
در این مرحله دایره احراز هویت که دایره فنی گمرک است، اسناد شما را بررسی کرده و در صورتی که تایید کند برای شما یک شماره ثبت یا کوتاژ اختصاص می دهد. دریافت کوتاژ به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی ثبت شده است و سپس مهر می شود.
کالای شما در روند ترخیص کالا از گمرک لازم است یکی از سه مسیر سبز، زرد و قرمز را برای ارزیابی طی کند. قرار گرفتن در مسیر زرد و قرمز به این معنی است که کالای شما نیاز به کنترل دارد که توسط کارشناسان و بازرسان این امر صورت می گیرد تا با اسنادی که شما ارائه کردهاید مقایسه و مطابقت داده شود.پس از طی کردن این ارزیابی کالای شما در بخش دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و ... بررسی می شود.
در صورتی که کالای شما نیازمند مجوز ها و مدارک لازم جهت آزاد سازی کالا و گواهی نامه های تعیین شده توسط کارشناسان باشد، در این مرحله باید تکمیل شود.گواهی هایی از قبیل استاندارد، بهداشت، مخابرات ، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، ، وزارت راه، مالیات و … از جمله آن ها هستند.
در این مرحله کارشناسان سرویس تعرفه گمرکی کالا را بررسی آن را با اسناد کالا مطابقت می دهند. همچنین کارشناسان نظارت دوباره ای به مجوزهای مرحله قبل انداخته و ان را بررسی و مطابقت می دهند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد آن را امضاء و تایید می کنند.
صاحب کالا باید پس از تایید نهایی، هزینه ای که از جانب گمرک تعیین شده است را به صورت نقدی پرداخت کرده و پس از دریافت فیش پروانه سبز گمرک باری وی صادر می شود. و صاحب کالا می تواند اقدامات لازم برای خروج کالا از گمرک را شروع کند.
پس از صدور سند ترخیص کالا از گمرک، زمانی که با شرکت حمل و نقل تسویه انجام می شود، بعد از دریافت قبض انبار و مدارک مورد نیاز آن ، مجوز بارگیری از گمرک صادر می شود و باید هزینه انبارداری پرداخت شود. این هزینه در گمرکات مختلف ، متفاوت استو موارد زیر را شامل می شود: هزینه تخلیه و بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان رسوب کالا در انبار و غیره.
پس از طی نمودن تمامی مراحل فوق صاحب کالا می تواند بیجک انبار را از انبار دار گمرک دریافت کند. در واقع انباردار پس از کنترل پروانه سبز گمرکی مهر درب خروج، بیجک انبار را صادر می کند و صاحب کالا می تواند برای بارگیری کالا ، وسیله نقلیه مورد نظر خود را را وارد گمرک کند .در این مرحله نیز ، محموله دوباره بررسی شده و سپس اجازه خروج کالا داده خواهد شد.
اولین مرحله در فرآیند ترخیص کالا از گمرک، مراجعه صاحب کالا و یا نماینده وی به شرکت های حمل و نقل و دریافت برگ ترخیص کالا می باشد. شرکت های حمل و نقل موظف هستند که حداکثر پس از 5 روز از مراجعه شما به شرکت و تحویل کالا به انبار گمرک، امور انجام گرفته که شامل تاریخ ورود کالا و زمان مجاز نگهداری کالاهای شما در انبار گمرک است را طی نامه ای به شما اعلام کنند. این نامه، اعلامیه ورود کالا نام دارد.
البته بعضی از شرکت های حمل و نقل معتبر، علاوه بر ارائه نامه اعلامیه ورود کالا، نامه های دیگری از قبیل، نامه ورود کالا به مرز، نامه تخلیه کالا در گمرک، نامه بارگیری و... را نیز صادر و به شخص بازرگان ارائه می دهند. این نوع نامه ها الزام حقوقی نداشته و فقط جهت اطلاع رسانی می باشند. شرکت های حمل و نقل جهت رفاه بیشترِ مشتری و افزایش اعتبار خود اقدام به صدور چنین نامه هایی می کنند.
همانگونه که بیان کردیم، شرکت های حمل و نقل حداکثر تا پنج روز فرصت تحویل اعلامیه ورود کالا به مشتری را دارند. اگر صدور این اعلامیه بیش از پنج روز زمان ببرد و پس از این مدت خسارتی به تحویل دهنده و تحویل گیرنده کالا وارد شود، شرکت حمل و نقل ملزم به جبران خسارت خواهد بود.
صدور اعلامیه ورود کالا به منزله آمادگی شرکت حمل و نقل برای ترخیص کالای شما از گمرک نیست. اعلامیه ورود کالا قبل از تخلیه اولیه آن صادر می شود. بنابراین مدت زمانی صرف تخلیه کالا، ورود به انبار و صدور قبض انبار می شود و به همین دلیل پس از صدور اعلامیه ورود کالا، چند روز طول می کشد تا برگ ترخیص شما صادر گردد.
همچنین ممکن است شرکتی که اقدام به ارسال کالا از مبدا کرده است، شرکت forwarder باشد که در این صورت ابتدا باید قبض انبار از شرکت forwarder به یک شرکت carrier ارسال شود و سپس شرکت carrier اقدام به ترخیص کالا نماید. در چنین شرایطی فرآیند صدور برگ ترخیص چند روز بیشتر طول خواهد کشید.
معمولا صاحبان کالاهای وارداتی ترجیح می دهند تا کالای خود را در کوتاه ترین زمان ممکن از گمرک ترخیص کنند اما گاهی اوقات بنا به دلایلی، شخص وارد کننده ترجیح می دهد تا فرآیند ترخیص کالا از گمرک مدتی به تعویق بیفتد. ماندگاری کالا در گمرک، مدت زمان مشخصی دارد و مشمول قوانین خاصی نیز می شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
مدت مجاز برای توقف کالا در گمرک از زمان تکمیل اظهارنامه یا مانيفست حساب می شود. حداکثر زمان مجاز برای ماندگاری کالا در گمرک در زمان نوشتن این محتوا 2 ماه است. در صورتی که در مدت این 2 ماه، صاحب کالا و یا نماینده وی، اقدام به ترخیص کالا از گمرک نکند، کالای مذکور جزء کالاهای متروکه به حساب آمده و چنانچه ترخیص کار شما ماهر و با تجربه نباشد، فرآیند ترخیص تقریبا غیر ممکن می شود.
اگر صاحب کالا به هر دلیل بخواهد بیش از دو ماه، کالای خود را در گمرک نگه دارد، باید تقاضای کتبی خود را با ذکر دلیل به گمرک ارائه دهد. در صورتی که گمرک تشخیص دهد که دلیل صاحب کالا موجه است، زمان ماندگاری کالا در گمرک می تواند مجددا تمدید گردد.
پس از گذشت دو ماه اول و یا در صورت تمدید این مدت زمان، برگه ترخیص اجبارا برای کالا صادر می شود. در صورتی که اقدامات لازم برای ترخیص کالا از گمرک پس از این مدت انجام نشود، کالا متروکه به حساب خواهد آمد و امکان صدور اظهارنامه مجدد برای آن وجود نخواهد داشت. در فرودگاه های کشور مدت زمان مجاز برای ترخیص کالا، 2 ماه است و پس از این مدت، کالا متروکه می شود.
پس از انجام تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک و پرداخت هزینه گمرکی، برگه سبز کالاهای وارداتی شما توسط کارشناسان گمرک امضا می شود. با استفاده از این برگ سبز شما می توانید بیجک انبار را دریافت نمایید. بیجک انبار در واقع نوعی سند برای احراز هویت شما و اظهار کالا است. به زبان ساده تر، بیجک ثابت می کند که کالای موجود در انبار گمرک متعلق به شما است و شما می توانید آن را از انبار خارج نمایید.
قبل از ورود کالا به هر کشوری، بازرگان باید برگه ای را برای مجوز ورود، از گمرک کشور مقصد دریافت نماید. این مجوز برگ سبز نام دارد. برای دریافت برگ سبز شما باید بارنامه و فاکتور خرید کالاهای وارداتی را به گمرک ارائه دهید تا کارشناسان گمرک پس از بررسی، برگه سبز شما را صادر کنند.
علاوه بر لزوم ارائه برگه سبز برای دریافت اجازه ورود کالا به گمرک، جهت ترخیص کالا نیز ارائه این برگه الزامی است. شما پس از انجام تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک، باید برگه سبز خود را به کارشناسان ارائه دهید تا بیجک انبار برای بارگیری را دریافت نمایید.
اطلاعاتی که در برگ سبز ترخیص کالا باید درج شوند، عبارتند از؛
1- شماره 8 رقمی سفارش ترخیص کالا
2- اطلاعات شرکت ارسال کننده و دریافت کننده کالا
3- لیست اقلام وارداتی
4- تاریخ خروج کالای وارداتی از مبداء و تاریخ ورود آن به مقصد توسط شرکت حمل و نقل بین الملل
5- لیست هزینه های پرداختی به گمرک کشور مبداء و مقصد
6- فاکتور خرید کالاهای های وارداتی
7- وزن خالص و ناخالص محصولات وارداتی
8- کد کوتاژ ( کالا به هر گمرکی که وارد می شود، توسط کدی که کوتاژ نام دارد، شماره گذاری می شود. این شماره گذاری برای بازدید و بررسی کالاهای وارداتی در آینده است)
همانگونه که بیان کردیم، کالای شما تنها زمانی ترخیص می شود که شما برگ سبز ترخیص کالا را ارائه داده و بیجک انبار را دریافت کنید. برای دریافت برگ سبز نیاز است تا شما مدارکی را به گمرک ارائه دهید. یک بازرگان بهتر است تا این مدارک را بشناسد و از قبل آنها را آماده کند تا در زمان ترخیص کالا از گمرک با مشکلی مواجه نشود. این مدارک عبارتند از؛
1- تشکیل پرونده در گمرک جهت ترخیص کالا
2- ارائه بارنامه به گمرک
3- ارائه فاکتور خرید کالاهای وارداتی به گمرک
4- ارائه مجوز های بهداشتی در صورت لزوم
5- ارائه مجوز از صنف یا سازمان مربوط به کالای وارداتی
6- درج اطلاعات شرکت صادر کننده و وارد کننده بر روی برگ سبز
شش مورد بالا، قوانین و اسناد مورد نیاز برای صدور برگ سبز ترخیص کالا هستند. البته به این نکته توجه کنید که این قوانین در کشور های مختلف ممکن است تا حدی متفاوت باشد اما اصول کلی یکسان است.
به منظور صدور برگ سبز ترخیص کالا، شما باید مالیات و هزینه های مختلفی را پرداخت کنید. مالیات ترخیص کالا شامل موارد زیر است؛ مالیات بر ارزش افزوده، مالیات 4 درصد علی الحساب، عوارض ترخیص کالا و هزینه گمرکی.
به غیر از موارد مالیاتی، هزینه های دیگری نیز جهت ترخیص کالا باید پرداخت شود. این هزینه ها عبارتند از؛ هزینه نگهداری کالا در انبار، هزینه دریافت کد بیجک و هزینه تخلیه و بارگیری.
مرحله پرداخت هزینه جهت صدور برگ سبز، یکی از با اهمیت ترین مراحل ترخیص کالا از گمرک است. بسته به نوع طی کردن مراحل و نحوه ثبت اسناد، این هزینه می تواند متفاوت باشد. اگر یک فرد خبره و با تجربه این مراحل را انجام دهد، هزینه ها به طرز چشمگیری کاهش می یابد. بنابراین پیشنهاد می شود که مرحله پرداخت گمرکی و مالیات های مربوطه را به یک ترخیص کار حرفه ای و مجرب بسپارید. پرداخت هزینه ای کم جهت استخدام یک ترخیص کار، بسیار به صرفه تر از پرداخت مالیات و گمرکی بالا است.
یکی از شرکت های معتبر در جهت انجام امور ترخیص کالا از گمرک، بازرگانی طاها فیدار خلیج فارس نام دارد. این بازرگانی با بکارگیری متخصصین حرفه ای و مجرب، مراحل ترخیص کالای شما را با دقت کامل انجام می دهند. این عامل سبب می شود تا میزان گمرکی و مالیات شما بسیار کاهش یابد. همچنین آگاهی این مرکز از مراحل ترخیص کالا سبب می شود تا این فرآیند در زمانی بسیار کوتاه انجام گیرد.
تا چند سال پیش، برگ سبز ترخیص کالا از گمرک، به صورت کاغذی صادر می گردید اما طی چند مدت گذشته به منظور جلوگیری از جعل این برگه، سازمان گمرک کشور اقدام به صدور برگ سبز الکترونیکی کرده است.
شما میتوانید با مراجعه به سازمان گمرک، رمز دسترسی به برگ سبز و رمز کوتاژ خود را دریافت کنید. شما باید با استفاده از این دو رمز وارد سامانه برگ سبز گمرکی شده و مراحل صدور برگ سبز خود را بگذرانید. برای صدور الکترونیکی برگ سبز شما نیاز به شماره سریال اظهارنامه کالای وارداتی خود نیز دارید.
همانگونه که در ابتدا بیان کردیم، مهمترین بخش در فرآیند واردات، ترخیص کالا از گمرک است. ترخیص کالا از گمرک در هر کشور قوانین متفاوتی دارد و این قوانین باید به دقت در هنگام ترخیص رعایت شود. عدم رعایت قوانین ممکن است موجب شود کالای شما قاچاق به حساب آید و عواقب قانونی فراوانی به دنبال داشته باشد.
همچنین ممکن است در صورت ورود اطلاعات اشتباه در فرم های ترخیص کالا، میزان گمرکی شما افزایش یابد. آشنایی با مراحل ترخیص کالا توسط بازرگانان و واردکنندگان می تواند در جلوگیری از اتفاقات فوق بسیار موثر باشد اما این افراد به دلیل مشغله زیاد معمولا فرصت آموزش اصولی فرآیندهای فوق در ندارند. بنابراین در این حالت پیشنهاد می شود تا از یک ترخیص کار مجرب استفاده شود.
یک ترخیص کار حرفه ای نه تنها فرآیندهای ترخیص کالا از گمرک را دقیق و در کوتاه ترین زمان ممکن به انجام میرساند، بلکه هزینه گمرکی را نیز به مقدار قابل توجهی کاهش میدهد.
البته به این نکته مهم باید توجه کنید که اعتماد به تمامی ترخیص کاران نیز ممکن نیست. بعضی از این افراد دارای تجربه کافی در زمینه ترخیص کالا از گمرک نیستند و استفاده از آنها می تواند ضرر های فراوانی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل بهتر است تا از شرکت های فعال در زمینه ترخیص کالا کمک بگیرید. بررسی سوابق یک شرکت بسیار راحت از بررسی سوابق یک شخص است. این شرکت ها برای کسب اعتبار در بازار، مجرب ترین ترخیص کاران را استخدام می کنند و شما می توانید با خیال راحت به آنها اعتماد کنید.
یکی از شرکت های معتبر در زمینه ترخیص کالا، بازرگانی طاها فیدار خلیج فارس نام دارد. این بازرگانی، با بکارگیری متخصصین خبره، می تواند در زمینه ترخیص سریع و بهینه کالای شما بسیار موثر باشد.
فرآیند ترخیص کالا دارای مراحلی از پیش تعیین شده است و قوانینی دارد که در بخش قبل به صورت مفصل در مورد آن صحبت کردیم. علاوه بر قوانین فوق، نکات خاصی نیز وجود دارند که رعایت آنها الزامی می باشد و موجب تسریع در امور ترخیص کالای شما از گمرک می شود. در این بخش در مورد این نکات به شما بیشتر توضیح خواهیم داد.
یکی از نکات کلیدی در نحوه ترخیص کالا از گمرک، اخذ مجوز های لازم است. در واقع شما علاوه بر تکمیل اسناد جهت ترخیص، باید مجوز های خاصی را نیز از سازمان گمرک کشور دریافت نمایید.
از جمله مجوز های بسیار مهم جهت انجام امور ترخیص کالا از گمرک، مجوز حق العمل کاری و کارت بازرگانی است. این دو مجوز در واقع نشان می دهند که تمامی فعالیت های بازرگانی شما قانونی و تحت نظر سازمان های نظارتی است.
از دیگر نکات مهم در نحوه ترخیص کالا از گمرک، ارزش گذاری کالا های ترخیصی است. هر کالایی که شما قصد خروج و یا ورود آن به کشور را داشته باشید، باید ارزش گذاری شوند. دقت نمایید که ارزش کالا در کشور های مختلف، متفاوت است و بنابراین شما باید کالا های خود را یک مرتبه در هنگام خروج از کشور مبداء و یک مرتبه در هنگام ورود به کشور مقصد، ارزش گذاری نمایید.
همانگونه که بیان کردیم، شرایط و اسناد مورد نیاز برای ترخیص کالا در هر کشوری، بسته به قوانین گمرکی آن کشور متفاوت است. تاجران با تجربه در ایران با این قوانین کم و بیش آشنایی دارند، اما اگر شما از تاجران تازه وارد هستید، پیشنهاد می کنیم که این بخش را با دقت مطالعه نمایید.
اسنادی که در گمرک ایران جهت ترخیص کالا باید توسط بازرگان ارائه شوند، عبارتند از: اظهار نامه، بارنامه، گواهی ترخیص، قبض انبار، گواهی شرکت حمل و نقل مبداء و مقصد، فاکتور خرید، گواهی تخصیص ارز، پریفرما، گواهی ثبت سفارش، بیمه نامه، کارت بازرگانی، پروانه شرکت و گواهی مجوز ترخیص کالا.
در بین موارد فوق که باید جهت ترخیص کالا از گمرک ارائه شوند، ثبت اظهارنامه از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل به توضیح بیشتر آن خواهیم پرداخت.
ثبت اظهارنامه شامل دو بخش است؛ اظهار کالا و احراز هویت. در بخش اظهار کالا باید تمامی مشخصات کالاهای ترخیصی ثبت سیستم شوند تا بررسی کارشناس گمرک آغاز گردد. پس از پایان بازرسی گمرک، شماره ای تحت عنوان کوتاژ به بازرگان ارائه می گردد. این شماره در واقع شماره ثبت کالا است.
بخش احراز هویت نیز همانگونه که از اسمش مشخص است، جهت احراز هویت بازرگان می باشد. یک وارد کننده کالا باید ثابت کند که کالا های موجود در گمرک متعلق به او است و تنها زمانی که برای گمرک، مالکیت کالا اثبات شود، این سازمان اقدام به آزاد سازی اجناس خواهد کرد.
به صورت کلی اظهار کالا بدین معنا است که بازرگان (وارد کننده یا صادر کننده) به گمرک اعلام می کند که قصد بارگیری و خروج کالا های خود از گمرک را دارد. همچنین، این اظهار کالا نشان دهنده طی شدن مراحل قانونی ترخیص کالا از گمرک، مانند پرداخت مالیات و گمرکی نیز می باشد.
اظهار کالا سبب تسریع در روند ترخیص کالا از گمرک می شود. در واقع اظهار کالا مشخص می کند که تمامی مدارک و اسناد جهت ترخیص کالا از گمرک آماده است و محتوای کالا با آنچه در اظهارنامه آورده شده است یکسان می باشد. به همین دلیل فرآیند ترخیص کالا با سرعت بالاتری انجام می گردد.
فرآیند اظهار کالا به صورت غیر حضوری و از طریق سامانه EPL انجام می گیرد. در حال حاضر در اکثر گمرک های کشور از این سامانه استفاده می شود و تنها در تعداد محدودی از این مراکز، فرآیند اظهار کالا به شکل سنتی انجام می پذیرد.
طبق قانون سازمان گمرک کشوری، تمامی بازرگانان ملزم به طی کردن فرآیند اظهار کالا هستند. اظهار کننده می تواند شخص بازرگان و یا وکیل او باشد. این شخص باید جهت طی کردن فرآیند ترخیص کالا از گمرک، مدارک زیر را به کارشناسان گمرک ارائه دهد؛ فاکتور خرید، مجوز های لازم از سازمان های مربوطه و گواهی شرکت های حمل و نقل مبداء و مقصد.
کالا ها به صورت کلی به سه دسته جهت طی فرآیند اظهار تقسیم می شوند؛ مجاز، مشروط و ممنوع.
کالاهای مجاز به غیر از طی کردن مراحل عادی و قانونی در گمرک، نیاز به طی کردن مراحل دیگری ندارند و اظهار آنها جهت ترخیص کالا از گمرک در زمانی کوتاه و بدون مشکل انجام می شود.
کالاهای مشروط، طی هر شرایطی نمی توانند فرآیند اظهار را طی کنند و نیاز به کسب مجوز از سازمان های مربوطه دارند. به عنوان مثال، فرض کنید ورود یک کالا به کشور ممنوع است اما به دلیل کمبود همین کالا، به صورت استثنا اجازه ورود محدود برای مدت مشخص به آن داده می شود. در این شرایط علاوه بر طی کردن مراحل عادی ترخیص کالا از گمرک، باید مجوزهایی از سازمان بازرسی گمرک و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز دریافت شود تا امکان طی کردن فرآیند اظهار به وجود آید.
دسته سوم کالاهای ممنوعه هستند. این کالا ها به هیچ عنوان، امکان تکمیل فرآیند اظهار را ندارند و فرآیند ترخیص کالا از گمرک برای این قبیل محصولات انجام نخواهد شد.
بنابراین هر زمانی که تصمیم به واردات کالایی خاص به کشور گرفتید، ابتدا از ممکن بودن ترخیص کالا از گمرک، اطمینان حاصل نمایید تا کالای شما در انبار های گمرک متروکه نشود.
برای این موضوع نیز می توانید از یک شرکت معتبر بازرگانی کمک بگیرید. این مراکز، اطلاعات دقیقی از لیست اقلام مجاز و غیر مجاز جهت ورود به کشور را دارند و می توانند در این زمینه به شما کمک نمایند.
یکی از مراکز معتبر در این زمینه، بازرگانی طاها فیدار خلیج فارس نام دارد. این بازرگانی با بکارگیری متخصصین حرفه ای و مجرب می تواند در تمامی امور گمرکی در کنار شما باشد تا کالای خود را در کوتاه ترین زمان و با کمترین گمرکی ترخیص نمایید.
پس از گذراندن تمام مراحل فوق و تکمیل تمامی اسناد، به مرحله صدور سند ترخیص و بارگیری میرسیم. اگر تمامی مراحل فوق را با موفقیت پشت سر گذاشته باشید، کارشناسان گمرک، سند ترخیص کالای شما را صادر می کنند. با استفاده از این سند شما می توانید به واحد صدور پروانه خروج مراجعه کرده و پروانه خود را دریافت نمایید. در نهایت با استفاده از این پروانه شما می توانید بارگیری کالاهای خود را آغاز کرده و آنها را از گمرک خارج کنید.
هر کالایی برای اینکه از گمرک ترخیص شود، باید در سامانه ترخیص کالا ثبت و مدیریت شود. این سامانه به شما اجازه میدهداطلاعات شخصی خود به عنوان صاحب کالا و همچنین اطلاعات و مشخصات کالا در ثبت و نگهداری کنید.
اگر برای اولین بار به این سامانه مراجعه کنید، باید ثبت نام انجام دهید. ثبت نام در سامانه بسیار راحت است. شما برای ثبت نام در سامانه باید اطلاعت زیر را درج کنید: