شرکت در آزمون حق العمل کار گمرکی و قبولی در این آزمون یکی از ارکان اصلی برای فعالیت در عرصه ترخیص کالا از گمرک و انجام امور مربوط به ترخیص کالا است. فرآیندی که حق العملکار گمرک در رابطه با امور گمرکی برای ترخیص کالا انجام می دهد کاملا تخصصی است. اولین مرحله برای اینکه به عنوان حق العملکار شناخته شوید شرکت در آزمون حق العمل کار گمرکی و قبولی در این آزمون است.

معرفی حق العمل کار گمرک

به طور خلاصه حق العملکار گمرک فردی است که از جانب کارفرما (صادرکننده یا وارد کننده) وکالت پیدا می کند که کلیه امور گمرکی مربوط به ترخیص کالای مورد نظر از گمرک را پیگیری و به انجام رساند.
برای کسب اطلاعات بیشتر مطلب ترخیص کار گمرک را مطالعه کنید تا تفاوت ترخیص کار گمرک و حق العمل کار گمرک را بدانید.

آزمون کارگزار گمرکی

همانطور که گفتیم شرکت در آزمون کارگزار گمرکی و دریافت پروانه کارگزار گمرک اولین قدم برای پذیرش در آزمون حق العملکاری است. چرا که آن دسته افرادی که بدون داشتن کارت حق العمل کاری تشریفات گمرکی کالا را به وکالت انجام می دهند، نمی توانند بیش از 10 مرتبه در سال به این کار اقدام نمایند. علاوه بر این افرادی که اقدام به درسافت پروانه حق العمل کاری می نمایند باید دارای کارت بازرگانی باشند. آزمون حق العمل کاری حضوری نیست و مصاحبه ندارد. پاسخدهی به سوالات چندگزینه ای یا تستی می باشد.
شرایط شرکت در آزمون کارگزاران رسمی گمرک (حق العمل کاری گمرک)
شرکت در آزمون کارگزاری نیازمند بهره مندی از یک سری شرایط مشخص برای همه متقاضیان است

شرایط عمومی

• داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران
• عدم سوء پیشینه کیفری و قاچاق گمرکی
• التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
• ارائه گواهی پایان نظام وظیفه یا معافیت دائم تا تاریخ قبل از آزمون برای برادران
• عدم استخدام رسمی، ثابت و پیمانی داوطلبان در هیچ یک از دستگاه های دولتی

شرایط اختصاصی

• دارا بودن حداقل بیست و پنج سال تمام تا تاریخ برگزاری آزمون
• دارا بودن حداقل مدرک کاردانی در رشته امور گمرکی و یا کارشناسی و بالاتر در سایر رشته ها.
• کلیه متقاضیانی که قصد شرکت در آزمون کارگزاری گمرک در سال 1402 را دارند برای ثبت نام در این آزمون باید به صورت اینترنتی از طریق سایت سنجش آموزش (www.sanjesh.org) اقدام نمایند.

مراحل ثبت نام در آزمون کارگزاری گمرک

• مراجعه به سایت سازمان سنجش به نشانی www.sanjesh.org
• تکمیل فرم تقاضانامه الکترونیکی
• ارسال عکس واضح، مشخص و فاقد هرگونه مهر و لکه، حجم کمتر از 70 کیلو با فرمت jpg که در سال جاری گرفته شده باشد
• حتی الامکان عکس ها سیاه و سفید و در صورت رنگی بودن دارای زمینه سفید باشد.

مواد آزمون کارگزاران گمرکی 1402

• قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی آن
• مقررات صادرات و واردات و آیین نامه اجرایی آن و اصول طبقه بندی کالا
• مباحث مرتبط با پنجره واحد تجارت فرامرزی و سامانه جامع امور گمرکی
• اینکوترمز 2010

مدارک مورد نیاز و منابع آزمون حق العمل کاری گمرک

تنها مستند رسمی اطلاع رسانی در مورد مجوزها "درگاه ملی مجوزهای کشور" است که در آن برای هر مجوزی شناسنامه‌ای ایجاد شده است، در این شناسنامه باید همه شرایط، مدارک، هزینه‌ها و … برای متقاضی شفاف باشد و هیچ ابهامی که منشا رفتار سلیقه‌ای باشد وجود نداشته باشد ولی در خصوص آزمون حق العمل کاری گمرک و مجوز کارگزار گمرکی در شناسنامه‌ای که در درگاه ملی مجوزها ثبت شده هیچ اشاره ای به دوره‌های زمانی برگزاری آزمون حق العمل کاری گمرک نشده است و در عین حال قید شده صدور مجوز پس از برگزاری آزمون و سایر مراحل تایید داوطلب انجام می‌شود که همین عبارت "سایر مراحل تایید" غیر شفاف است و در این خصوص نیز باید شفاف سازی شود.حتی اگر مصاحبه هم وجود دارد باید هم منابع آن مشخص باشد و هم اینکه نمی‌تواند به گونه‌ای برگزار شود که امکان اعمال سلیقه در آن وجود داشته باشد.
مطالعه کتاب «مکس پدیا» جهت آمادگی اولیه و ورود به مباحث اصلی در قانون امور گمرکی و سایر منابع پیشنهادی از سوی گمرک ،جهت آزمون حق العمل کاری گمرک پیشنهاد می گردد.


مطالعه بیشتر: منابع آزمون حق العمل کاری گمرک

زمان برگزاری آزمون حق العمل کار گمرک 1402

با توجه به این که برگزاری آزمون کارگزاری گمرکی از وظایف گمرک است، زمان برگزاری آزمون و کلیه اخبار مربوط به آن از طریق سایت گمرک ایران به نشانی IRICA.IR قابل پیگیری است.

گروه بازرگانی طاها فیدار خلیج فارس به عنوان یکی از گروه های با تجربه,معتبر و کاردان در زمينه ارائه تمامی خدمات بازرگانی و گمرکی از جمله ترخیص کالا، صادرات، واردات، مشاوره بازرگانی، ثبت سفارش کالا و ... می باشد تا ترخیص کالا از گمرک را برای شما عزیزان با استفاده از آخرین قوانین و مقررات جاری بازرگانی و بخش نامه های گمرکی توسط ترخیص کار گمرک به صورت اطمینان بخش و با کمترین زمان ممکن انجام دهد.
موضوع صادر نکردن پروانه کارگزار گمرکی یکی از مواردی است که با اعتراضات شدید متقاضیان در سال های اخیر مواجه شده است. با وجود اینکه متقاضی زیادی برای دریافت این مجوز وجود دارد اما گمرک ایران با استناد به قانون و آیین نامه مربوطه،این آزمون را به صورت مرتب برگزار نمی کند و همین موضوع باعث طرح ذهنیت و ادعاهایی مبنی بر انحصاری بودن صدور این مجوز شده است.
پروانه کارگزار گمرکی یکی از پروانه های پر طرفدار در حوزه تجارت بین المللی می باشد که در حال حاضر به دلیل عدم برگزاری مرتب آزمون حق العمل کاری گمرک و شرایط مبهم در صدور آن، این ادعا وجود دارد که گمرک ایران در صدور این مجوز انحصار ایجاد کرده است و به همین دلیل، بسیاری از ترخیص‌کاران به صورت غیر رسمی و در بخش خاکستری اقتصاد در زمینه ترخیص کالا فعالیت می کنند.

نحوه دریافت کارت حق العمل کاری در ایران

نحوه دریافت کارت حق العمل کاری یکی از دغدغه های کسانی است که قصد فعالیت قانونی در گمرک ایران را دارند. برای دریافت این کارت باید شرایط لازم را داشته و یکسری مراحل و امتحانات را نیز پشت سر گذاشت. در ادامه به نحوه دریافت این کارت و کارهایی که یک حق العمل کار برای ترخیص کالا انجام می دهد، اشاره خواهیم کرد.

تفاوت بین ترخیص کار و حق العمل کار گمرکی

یک فرد قبل از اینکه به فکر نحوه دریافت کارت حق العمل کاری باشد باید با وظایف و کارهایی که این فرد انجام خواهد داد، آشنایی داشته باشد. بسیاری از افراد اینطور تصور می کنند که حق العمل کار گمرک همان ترخیص کار است ولی اینطور نیست. در حالی که فرد ترخیص کار با وکالت نامه صاحب کالا می تواند اقدامات مربوط به واردات یا صادرات کالا را انجام دهد.، فرد حق العمل کار بدون داشتن هیچ وکالت نامه ای، مسئولیت انجام تمام کارهای مربوط به ترخیص کالا را دارد. البته باید این را هم ذکر کرد که فرد حق العمل کار به عنوان صاحب کالا شناخته نمی شود و به آن کارگزار می گویند. این افراد دارای کارت بازرگانی بوده و به صورت شخصی جهت ترخیص کالا از گمرک بوشهر و سایر گمرک های کشور اقدام می کند.

نحوه دریافت کارت حق العمل کاری

نحوه دریافت کارت حق العمل کاری متناسب با قوانینی بوده که توسط شرکت گمرک کشور وضع شده است. گمرک برای ارائه این کارت اقدام به برگزاری آزمون های دوره ای می کند.آزمون حق العمل کاری گمرک ممکن است گاهی دو مرتبه در سال و گاهی هم چند سال یک بار برگزار شود که آخرین آزمون در سال 1402 برگزار شده است و هنوز اطلاعاتی در خصوص برگزاری یا عدم برگزاری ازمون حق العمل کاری گمرک 1403 در دسترس نیست. افراد بعد از قبولی در این آزمون می توانند کارت یا پروانه حق العمل کاری خود را برای یک دوره دریافت کنند و پس از اتمام مدت اعتبار آن جهت تمدید کارت خود اقدام نمایند. این افراد دارای شرایط آموزش به افراد دیگر هستند و می توانند با راه اندازی یک شرکت تجاری بازرگانی، تمام کارهای مربوط به ترخیص کالا برای شرکت ها و افراد مختلف را انجام دهند. یک ترخیص کار گمرک می‌تواند فردی از مجموعه حق العمل کار باشد که کارهای ترخیص کالا را با وکالت صاحب آن انجام دهد.

کسانی که به دنبال نحوه دریافت کارت حق العمل کاری هستند باید بدانند که این کار جنبه استخدامی ندارد. برگزاری آزمون برای دریافت کارت باعث شده تا تصور بسیاری از شرکت کنندگان به سمت استخدامی در یک مرکز یا شرکت دولتی و خصوصی برود. تمام شرکت‌های بزرگ و کوچک، می توانند کارهای مربوط به ترخیص کالای خود را به یک حق العمل کار گمرکی یا ترخیص کار گمرک بسپارند. واگذاری این کار باعث می شود تا ترخیص کالا در کمترین زمان ممکن و بدون دردسر انجام گیرد.

استدلال گمرک برای عدم برگزاری مرتب آزمون حق العمل کاری گمرک

جالب اینجا می باشد که گمرک استدلال خود را برای عدم برگزاری آزمون اینگونه بیان می کند که بازار اشباع است و نیازی به صدور این مجوز نمی باشد.جالب تر این است که این مساله با تبصره ۲ ماده ۷ اصلاحی قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ مغایر است که به صراحت هر گونه مرجع صدور مجوز را از اینکه به استناد اشباع بازار از صدور مجوز خودداری کند، منع کرده است.این موضوع به این معنا می باشد که فعالان اقتصادی خود فهم ورود به یک بازار حتی بازار اشباع شده را دارند و حق تصمیم گیری برای ورود یا عدم ورود به هر بازاری را دارند و هیچ ارگان مجوز دهنده ای اجازه عدم صدور مجوز به دلیل اشباع بازار را ندارد.

دستور وزیر اقتصاد برای تسهیل در صدور مجوز کارگزار گمرکی

با توجه به اینکه گمرک ایران یکی از دستگاه‌های تابعه وزارت اقتصاد می باشد، در چند روز اخیر وزیر اقتصاد به این موضوع ورود کرد و دستور برگزاری سریع آزمون حق العمل کاری گمرک و شفافیت در صدور پروانه کارگزار گمرکی و تکرار آن در فواصل سه ماهه را صادر کرد؛ با وجود متقاضیان زیاد برای دریافت این پروانه، در ۱۳ سال گذشته فقط یک بار در سال 1395 آزمون حق العمل کار گمرکی برگزار شده است.
امیدواریم که با دستور صادره، طلسم عدم برگزاری آزمون حق العملکاری گمرک شکسته شود.

اعتراض متقاضیان به سهمیه بازنشستگان گمرک در آزمون حق العمل کاری گمرک

تبصره ۲ ماده ۱۹۱ آیین نامه این قانون، یک چهارم از سهمیه پذیرش کارگزار گمرکی را به بازنشستگان گمرک اختصاص داده که البته این سهمیه مورد اعتراض شدید متقاضیان پروانه کارگزار گمرکی می باشد. طبق اظهاراتی که نماینده اتحادیه کارگزاران گمرکی که در جلسات اخیر خود داشتند در آخرین آزمون حق العمل کار گمرک که در سال 1395 برگزار شد، تعداد متقاضیان بازنشسته ای که آزمون حق العمل کار گمرکی شرکت نمودند از تعداد سهمیه ای که اختصاص داده شده بود کمتر بود و بنابراین تمام متقاضیان بازنشسته گمرک بدون اینکه حتی به یک سوال از آزمون حق العمل کاری گمرک پاسخ درست داده باشند از محل این سهمیه پذیرفته شدند.بنابراین به نظر می‌رسد این سهمیه هم باید بازنگری شود. البته امیدواریم با برگزاری منظم و دوره‌ای آزمون دیگر این شرط سهمیه حساسیت و موضوعیت کنونی را نداشته باشد.


مقالات پیشنهادی:
چگونه شرکت ترخیص کالا بزنیم؟