تشریفات گمرکی چیست و چگونه انجام می شود؟
تشریفات گمرکی چیست و چگونه انجام می شود؟
14 اسفند1402
تشریفات گمرکی یکی از موضوعات مهم در عرصه تجارت بینالمللی است که تأثیر زیادی بر فرایند و صحت تراکنش های تجاری دارد. این تشریفات مجموعهای از قوانین، مقررات و رویه هایی هستند که توسط دولت ها برای کنترل و نظارت بر ورود و خروج کالاها تعیین می شوند. این تشریفات علاوه بر اهداف اقتصادی مانند تسهیل تجارت و جلوگیری از تقلب و قاچاق، به منظور حفظ امنیت ملی، حمایت از صنایع داخلی و حقوق مالکیت معنوی نیز اهمیت دارند. همچنین، تشریفات گمرکی شامل فرایندهای اخذ مجوز، تعیین و پرداخت هزینه گمرکی، بازرسی و ارزیابی کالاها و اجرای تحریم های مربوطه نیز می باشند. در ادامه قصد داریم با تشریفات گمرکی ورود و خروج کالا توسط بازرگانی طاها فیدار خلیج فارس آشنا شویم.
تشریفات گمرکی چیست؟
تشریفات گمرکی در واقع مجموعهای از اصول و قوانینی است که برای واردات، صادرات و ترخیص کالا توسط اداره گمرکی تعیین می شود. این تشریفات برای کنترل و مدیریت بهتر نقل و انتقال کالا در مرزها و مراکز گمرکی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف اصلی این تشریفات، افزایش سرعت و شفافیت در تجارت بینالمللی است. از این رو رعایت تشریفات گمرکی در انجام فعالیت های واردات و صادرات اهمیت بسیار زیادی دارد. به طور کلی فرایند ترخیص کالا از مهم ترین بخش های تشریفات گمرکی است. همچنین برای واردات و صادرات کالاها، معمولاً مالیات و عوارض مختلفی دریافت می شود. عدم رعایت این مقررات می تواند منجر به پرداخت جریمه و هزینه های اضافی گردد.
برخی کالاها نیازمند دریافت مجوزها و مدارک ویژه و مخصوص از سوی مقامات گمرکی هستند. عدم داشتن این مجوزها می تواند باعث توقیف کالا یا تأخیر در فرایند صادرات یا واردات شود. در کل رعایت تشریفات گمرکی بسیار حائز است و عدم رعایت آنها می تواند منجر به مشکلات و خسارات اقتصادی شود. در نتیجه مراجعه به یک ترخیص کار گمرک می تواند به افراد و شرکت ها، در فرایند واردات و صادرات کالا کمک زیادی کند.
تفاوت تشریفات گمرکی و ترخیص کالا از گمرک
تشریفات گمرکی و ترخیص کالا از گمرک، دو مفهوم جداگانه هستند، ولی با یکدیگر ارتباط مستقیمی دارند. تشریفات گمرکی شامل قوانین، مقررات و رویه هایی است که در فرایند واردات و صادرات کالا اجرا می شود. این فرایند شامل ارائه اطلاعات، پرداخت مالیات و عوارض و ارزیابی کالا است. ترخیص کالا از گمرک به مراحل نهایی این تشریفات اشاره دارد. مراحل ترخیص کالا شامل تأیید اطلاعات کالا، پرداخت هزینه های مالیاتی، ارزیابی فیزیکی و صدور مجوز نهایی است. به طور کلی، ترخیص کالا از گمرک به اتمام تشریفات گمرکی مربوط می شود و انجام سریع تر این تشریفات می تواند ترخیص کالا را نیز بهبود بخشد.
انواع تشریفات گمرکی:
تشریفات گمرکی بر اساس نوع و هدف ورود یا خروج کالا به انواع مختلفی تقسیم میشود، از جمله:
- ورود قطعی: در این رویه، کالا به طور دائمی به کشور وارد میشود و صاحب کالا باید تمام حقوق ورودی و عوارض گمرکی را پرداخت کند.
- صادرات قطعی: در این رویه، کالا به طور دائمی از کشور خارج میشود و صاحب کالا از معافیتهای گمرکی صادراتی بهرهمند میشود.
- ترانزیت: در این رویه، کالا از قلمرو گمرکی یک کشور به کشور دیگر عبور میکند.
- کابوتاژ: در این رویه، کالا از یک نقطه به نقطه دیگر در داخل قلمرو گمرکی یک کشور حمل میشود.
مدارک لازم برای انجام تشریفات گمرکی:
- اظهارنامه گمرکی
- اسناد حمل (بارنامه، فاکتور، گواهی مبدا)
- اسناد تجاری (پیش فاکتور، قرارداد)
- گواهیهای لازم (گواهی بهداشت، گواهی استاندارد)
تشریفات گمرکی برای کالاهای وارداتی و صادراتی
تشریفات گمرکی برای کالاهای وارداتی شامل چند مرحله است. در مرحله اول، کالاها از گمرک آزاد شده و برای مصرف به کشور مقصد منتقل می شوند. در اینجا باید عوارض و مالیات پرداخته شوند. سپس با تهیه اظهارنامه مبادله کالا (DEB)، کالاها ترخیص می گردند. در مرحله بعد، کالاها در انبارهای پیوند خورده، تا زمان ترخیص نهایی از گمرک ذخیره می گردند. فرایند ترانزیت تحت کنترل گمرک هم انتقال کالاها را از یک مکان به مکان دیگر تضمین می کند. همچنین، پردازش داخلی به واردات مواد اولیه بدون عوارض و مالیات، پردازش آنها و تبدیل به محصولات نهایی برای صادرات می پردازد. در نهایت، کالاها برای استفاده نهایی داخل کشور ترخیص می شوند.
تشریفات گمرکی برای صادرات نیز کالا شامل مراحل مختلفی است که برای انجام صادرات باید انجام شوند. این مراحل شامل تنظیم و ارسال اظهارنامه صادرات به اداره گمرک، ترخیص کالا از گمرک به عنوان صادرات نهایی، صادرات موقت به کشورهای ثالث و پردازش بیرونی است. در پردازش بیرونی، مواد اولیه به کشورهای دیگر برای بررسی، ارسال شده و محصولات نهایی به کشور مبدأ باز می گردند. این تشریفات گمرکی نیازمند رعایت دقیق قوانین و مقررات گمرکی است و برای صادرکنندگان اهمیت زیادی دارد.
مراحل اجرایی تشریفات گمرکی صادرات
تشریفات قبل از اظهار در گمرک برای صادرات شامل مراحل زیر است؛
مرحله اول: آماده سازی اسناد و مدارک:
- اظهارنامه گمرکی: این سند حاوی اطلاعات کاملی از کالا، از جمله نوع، ارزش، وزن، تعداد و... است.
- مجوزهای صادراتی: برای برخی از کالاها، مانند کالاهای مشمول مقررات قرنطینه، نیاز به اخذ مجوزهای خاص از مراجع ذیصلاح است
- گواهی مبدا: این گواهی، کشور مبدا کالا را مشخص میکند.
- بیمه نامه صادراتی: برای صادرات کالا، اخذ بیمه نامه صادراتی الزامی است.
- سایر اسناد و مدارک: در برخی موارد، ممکن است به اسناد و مدارک دیگری مانند فاکتور، پکینگ لیست و... نیز نیاز باشد.
مرحله دوم: انتخاب گمرک:
صادرکننده میتواند کالای خود را از هر گمرکی در کشور صادر کند.
مرحله سوم: ارائه اظهارنامه و اسناد:
صادرکننده یا نماینده قانونی او باید اظهارنامه و اسناد را به گمرک ارائه دهد.
مرحله چهارم: بررسی و ارزیابی کالا:
کارشناسان گمرک، اسناد و مدارک را بررسی و در صورت نیاز، کالا را ارزیابی میکنند.
مرحله پنجم: پرداخت حقوق و عوارض گمرکی:
صادرکننده باید حقوق و عوارض گمرکی را به گمرک پرداخت کند.
مرحله ششم: صدور پروانه صادراتی:
پس از انجام مراحل قبلی، گمرک پروانه صادراتی را صادر میکند.
مرحله هفتم: خروج کالا از گمرک:
صادرکننده یا نماینده قانونی او میتواند با ارائه پروانه صادراتی، کالا را از گمرک خارج کند.
تشریفات قبل از اظهار در گمرک
به صورت خلاصه می توان گفت که تشریفات قبل از اظهار در گمرک برای صادرات شامل مراحل زیر است:
آماده سازی اسناد و مدارک:
- انتخاب گمرک
- بارگیری کالا
- اخذ قبض انبار
- تکمیل اظهارنامه گمرکی
- اخذ مجوز خروج کالا
مراحل بعد از اظهار در گمرک:
پس از انجام تشریفات قبل از اظهار در گمرک، مراحل زیر باید انجام شود:
- بررسی و ارزیابی کالا توسط کارشناسان گمرک
- پرداخت نهایی حقوق و عوارض گمرکی
- صدور پروانه صادراتی
- خروج کالا از گمرک
مراحل تشریفات گمرک برای واردات و ترخیص کالا
هر مرحله از تشریفات گمرکی نیازمند دقت و اطمینان از صحت اطلاعات و مدارک است. همچنین، ممکن است برخی از مراحل و مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا در هر کشور متفاوت باشد، بنابراین داشتن اطلاعات دقیق و بهروز در این خصوص حائز اهمیت است. مراحل تشریفات گمرکی برای ترخیص کالا عموماً شامل موارد زیر می باشد:
- ارائه اظهارنامه به بخش تطبیق اسناد گمرک:
در این مرحله، اظهارنامه گمرکی آماده شده و در سامانه مربوطه (EPL) ثبت می گردد. در واقع در این مرحله ثبت سفارش کالا و جزئیات مربوط به آن، مقصد و سایر جزئیات به گمرک ارائه می شود.
- ارائه مدارک مورد نیاز:
در زمان ثبت اظهارنامه، مدارک مورد نیاز برای اظهار کالا باید ارائه شود. این مدارک شامل کارت بازرگانی، قبض انبار، بارنامه، مجوز ترخیص، گواهی مبدأ، فاکتور یا سیاهه خرید، پروفرما و پکینگ لیست می باشند.
- پرداخت عوارض و مالیات:
پس از اظهارنامه و ارائه مدارک، عوارض و مالیات مربوط به واردات کالا باید پرداخت شوند. این شامل مالیات ورودی، عوارض و هزینه های دیگر است.
- تطبیق اسناد گمرک:
اسناد اظهار شده با اسناد ارائه شده توسط واردکننده برای اطمینان از صحت و مطابقت آنها با قوانین و مقررات گمرکی مورد بررسی قرار می گیرد.
- تشریفات گمرکی و ترخیص کالا:
پس از انجام مراحل فوق، کالا ترخیص شده و مجوز واردات به واردکننده داده می شود. این مجوز به واردکننده اجازه می دهد که کالا را از گمرک بیرون بیاورد.
احراز هویت و اظهار کالا
دایره احراز هویت در فرایند تشریفات گمرکی برای ترخیص کالا، مراحل مختلفی را انجام می دهد. ابتدا، مالکیت کالا با بررسی اسنادی مانند فاکتور یا اینویس تأیید می شود تا اطمینان حاصل گردد که واردکننده واقعی مالک کالا است. سپس، صلاحیت و شرایط صاحب کالا، از جمله بررسی کارت بازرگانی و موارد قانونی دیگر مورد بررسی قرار می گیرند. در مرحله بعدی، اسناد مرتبط با کالا بررسی می شوند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات ارائه شده مطابق با واقعیت است و با قوانین گمرکی همخوانی دارد.
در صورت موفقیت در هر یک از این مراحل و تأیید اظهارنامه، یک شماره ثبت اظهارنامه به صاحب کالا اعطا می شود و فرایند ترخیص کالا ادامه می یابد. در غیر این صورت، اظهارنامه برای اصلاح یا تکمیل اطلاعات برگشت داده می شود. شرکت های فعال در زمینه ترخیص کالا می توانند در انجام این مراحل به شما کمک زیادی کنند.
ارزیابی گمرک و ترخیص کالا
در این مرحله از تشریفات گمرکی کارشناسان گمرک، ویژگی های ظاهری کالا را از نظر تعداد و ابعاد بررسی می کنند. این ارزیابی ممکن است در مسیرهای مختلف گمرکی انجام می شود. این مسیرها شامل مسیر سبز با سرعت ترخیص بالا، مسیر زرد (نیازمند به گواهی آزمایشگاه یا استاندارد) و مسیر قرمز (نیازمند بررسی دقیق تر مشخصات فیزیکی کالا) می باشد. پس از امضای کارشناس و رئیس سرویس ارزیابی، اظهارنامه به واحد صندوق و صدور پروانه گمرکی ارسال می شود.
در زمان ترخیص کالا، پس از انجام تمام مراحل بالا به صورت کامل و دقیق، اظهارنامه و فیش پرداخت هزینه ها به گمرک تحویل داده می شود.سپس مجوز لازم برای ترخیص کالا صادر می گردد. در نهایت، با دریافت بیجک گمرکی، وارد کننده می تواند کالا را دریافت یا بارگیری کند. این بیجک نشان دهنده اتمام ترخیص کالا از گمرک است و اجازه بارگیری و یا دریافت کالا را فراهم می کند. توجه داشته باشید که با کمک شرکت های ترخیص کالا و ترخیص کار گمرک می توانید این مراحل را به راحتی انجام دهید.
تشریفات غیر قطعی گمرکی
تشریفات غیر قطعی گمرکی به رویههایی در گمرک اطلاق میشود که در آن، کالای ورودی به طور موقت و با تعهد به انجام تشریفات قطعی در آینده، به قلمرو گمرکی وارد میشود. در این رویه، صاحب کالا به جای پرداخت کامل حقوق ورودی و عوارض گمرکی در بدو ورود، به گمرک تعهد میدهد که در یک بازه زمانی مشخص، تشریفات قطعی گمرکی را انجام و حقوق و عوارض مربوطه را پرداخت کند.
مزایای تشریفات غیر قطعی گمرکی:
- کاهش هزینهها: در این رویه، صاحب کالا میتواند تا زمان انجام تشریفات قطعی، از پرداخت کامل حقوق ورودی و عوارض گمرکی خودداری کند.
- افزایش انعطافپذیری: صاحب کالا میتواند در مدت زمان تعیین شده، نسبت به فروش کالا، صادرات مجدد آن یا انجام سایر اقدامات لازم تصمیمگیری کند.
- کاهش ریسک: در این رویه، صاحب کالا تا زمان انجام تشریفات قطعی، صاحب کالا محسوب نمیشود و در صورت بروز مشکل، ریسک کمتری متوجه او خواهد بود.
انواع تشریفات غیر قطعی گمرکی:
- ورود موقت: در این رویه، کالا برای مدت زمان مشخصی به طور موقت به قلمرو گمرکی وارد میشود و پس از آن باید به خارج از کشور صادر شود.
- عبور خارجی: در این رویه، کالا از قلمرو گمرکی یک کشور به قلمرو گمرکی کشور دیگر منتقل میشود.
- عبور داخلی: در این رویه، کالا از یک نقطه گمرکی در داخل کشور به نقطه گمرکی دیگر منتقل میشود.
- کارنه تیر: این رویه برای حمل و نقل بینالمللی کالا تحت یک سند واحد گمرکی به نام کارنه تیر استفاده میشود.
شرایط استفاده از تشریفات غیر قطعی گمرکی:
- ارائه ضمانتنامه بانکی یا سایر وثایق معتبر به گمرک
- تعهد به انجام تشریفات قطعی گمرکی در بازه زمانی مشخص
- رعایت سایر قوانین و مقررات گمرکی
مراحل انجام تشریفات غیر قطعی گمرکی:
- ارائه اظهارنامه گمرکی
- اخذ مجوزهای لازم
- ارائه ضمانتنامه یا وثایق معتبر
- انجام تشریفات گمرکی در بازه زمانی مشخص
- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
نکات مهم تشریفات غیر قطعی گمرکی:
در صورت عدم انجام تشریفات قطعی گمرکی در بازه زمانی مشخص، ضمانتنامه یا وثایق ارائه شده به نفع گمرک ضبط خواهد شد.
برای انجام تشریفات غیر قطعی گمرکی، میتوان از خدمات ترخیص کار گمرک استفاده کرد.
کلام آخر
در این مطلب در مورد تشریفات گمرکی صحبت کردیم. به طور کلی فرایند ترخیص کالا از طریق گمرک ممکن است به نظر ساده بیاید، اما در عمل می تواند زمانبر و پیچیده باشد. در نتیجه بهتر است از یک شرکت فعال در زمینه واردات و صادرات مانند بازرگانی طاها فیدار خلیج فارس کمک بگیرید. انتخاب یک شرکت حمل و نقل یا بازرگانی با تجربه می تواند به شما کمک کند تا با فرایند گمرکی آشنا شوید و از تجربه و دانش آنها بهره ببرید.
علاوه بر این همکاری با افراد و شرکت های حرفهای و با تجربه به شما کمک می کند تا فرآیند ترخیص کالا از گمرک را آسان تر و سریع تر انجام دهید. همچنین شرکت ما به شما در ترخیص کالا از گمرک بوشهر نیز کمک زیادی می کند و به طور دقیق مراحل ترخیص را برای شما انجام می دهد. به همین منظور و برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید با کارشناسان و مشاوران ما در ارتباط باشید.
لینک منبع:
https://logistics.public.lu/en/formalities-procedures/general-formalities/import-export-customs-formalities.html
مقالات مرتبط:
قاعده FOB
ترخیص کالا از چین
ترخیص کالا از گمرک بازرگان
واردات کالا بدون کارت بازرگانی
کالای متروکه در گمرک
واحد CBM چیست
حمل یک سره در گمرک
ترخیص الکتروموتور از گمرک بوشهر
نظرات
ارسال نظر